Kum 2003 vel atanga kan thian thum inkawm bulbal chho hian kan hriat mang loh chhungin chanchin a chhe lam a tha lamin kan lo ngah viau hman mai a. Kan inkawm hona lamah hian chanchin eng engemaw kan nei nual a, a thente chu chhe ve tak tak, a hun laia manganthlâk tak tak te an ni hlawm. Chu'ng kan chanchin, a hun laia ngaihnawm lo tak takte chu hun a lo kal hret hnu chuan thil ngaihawm ni hran chuang miah lo mah sela lung tilêng ve angreng tak an lo ni hman a, han chhui kir leh chânga nuihna titamtu, kan hlimpui êm êmte an lo ni tawh a.

Chutiang a nih avang chuan kan chanchinte chu thâmral mai atan kan ui ta deuh va, hetianga chhinchhiah hi kan lo duh ta a ni. Kan nuna thil thleng pawimawh bîkte hi electronic document ngeia vawn that duhna kan lo neih theihna chhan hi Pu Rema vang kan ti thei ang. Keinin kan lo ngaihtuah vak loh laiin kan hun tawng leh thil tihte chu thupui hrang hrangah thenin sawi zau turin a rawn pharh ta a. A thil rawn pharh chhuah chu kan han thlir a, tha hle dawna hriatna kan nei ta a. Tichuan a topic han duan chhuahte chu chan insem angrengin kan hriat theih chin chin chu kan han ziak ta hlawm a. Pu Rema lo ngaihtuah hmasak danah chuan chu'ng kan thil tawn kan ziah chhuahte chu a hlimthlâk zâwnga la sawi ho mai maiah a hard copy siam ila tih a ni a. Thupui pawimawh deuh deuh nia a hriat a rawn thur chhuahte chu a rawn târ lang a, keiin ka lo thlirpui bawk a. Tha hle dawnin ka hria a, ka thiam ang angin ka lo phuah belh a, a thupui rawn thlante chu ka'n lo sawi zau ta vêl a nih kha.

Kan thupuite kan han ziah chhoh tak tak hnu chuan kan lo phur deuh deuh va, print chhuaha chhiar theiha dah mai ni lova electronic document ang zâwnga buatsaih chu kan rilruah a lo awm chho ta zel a. Tichuan kan thiam tâwk leh kan thiam bâk thleng zir chawp titihin kan chanchin hlui chu web document type-a dah turin kan han phe chho ta a ni. Internet lam thlenga lo ninhlei ve tawh leh multimedia lam kan lo tuipui ve riau tawhna chuan web document lampang han buatsaih chu min tichâk ve a, zuam lo chungin leh mi thil lo tih tawhte entawn ru chungin a digital  zâwng chuan kan hun tawng chanchinte chu kan han dah chho ve ta nawk nawk mai a nih hi.

Mau Tam hmasa lam daiha khawvêl êng lo hmu tan ve tawh kei leh Pu Rema chuan an tunlai information technology lama rualawhna, tuina leh hmasawnna eng engemaw kan lo neih chhoh ve zelna chu zahpui phal lovin hman tangkai ngam kan tum lui chho ve ta tlat a ni. Cyber world lama te pawha lo va intheh thila foreign nula hmelhriat lohte pawh lo va kawm ve bawrh bawrh tawh Pu Rema pawh a phur hle a, a phurna chuan kei pawh min titang nasa. Computer ka thutchilh tam phah a, zan khaw tai rêka computer screen hmaa ngaihtuahna leh suangtuahna sâwr binga ka indawm châng a tam mai.

Chutiang hunah chuan rual awh erawh a na zual duh thung. Mi fate anga computer thiam te lo ni phei ila kan va che tê dawn lo rua e aw! Kan pian a tlai hret a ni! Tunlai thil changkang kan hmu pha ve a, a kaida man tak tak turin kan kum lamin min chaldelh lu deuh tawh si a. Dr-a pawhin hetia kan han buai tak tak hnu chuan ngaihtuahna a siam thar ve zel a, kan thil tihte chu a en a, tha a ti êm êm thin a. Ahmaa computer awt duh ngai miah lo pawh khan neih ve hun awm ngei tura duhna thinlung pawh a rawn neih phah a ni.

Kan thil ziah rêng rêng hi a hun laia kan ngaihtuah that duh vak mang loh, chhinchhiah zui kan duh pawh kan rin lohte a ni hlawm a. A hnu kum hnih vel a'n liam hnu chuan la hre chhuak uar uar mah ila a hun lai tak, a ni leh thla leh kumte chu ziaka chhinchhiahna kan lo neih loh avangin kan hre chiang ngam ta hlawm lo va, "chutih lai vel chu a ni ta awm e" tih deuh hlir a ni ta. Diary ang zâwnga chhinchhiahna kan lo neih loh tlat avangin chiang takin kan chhui thei ta lo va, thu dik ni si kha a hun lampang chiang lo ruaiin kan phuah khawm leh ta hlawm a nih hi. Kan thil tawn, he document-a kan ziahte hi a hun lai chuan chanchin lawmawm lo leh hril tihai sei chi deuh vek an ni a, hetia kan la chhui kir leha kan ziah chhuah leh duh rinna te hi chu kan nei pha lo nasa mai.

He kan document ziahnaah hian atir lam chuan keimah deuh hlirin ka ziak a. A hnu deuhvah Pu Reman ka ziah rem lo lai deuh deuh nia kan hriatte a rawn ziak chho ve ta zel a. Pu Maka  hian a ziak tam vak lo va. A tir lamah chuan a ziak tha duh vak lo va, mahse kan han ziah kan han ziah tâkah chuan a ziah awm chi eng engemaw a rawn phawrh chhuak ve ta a, ngaihnawm tak tak a rawn ziak ve leh ta a ni. Chanchin ngah ber kei leh Dr-a hian ziak ve lovin khatih lai dark years zawng zawnga chanchin lungchhiatthlâk sawi tur nei ve lo Pu Rema hian dimdawi hauh lovin kan history hi lo ziak se chuan a ngaihnawm lehzual ang a, tuna kan ngaihtuah thlen phâk chiah lohte pawh kan ngaihtuah thleng ta ve ang. Kan thian thum chanchin a ni a, mi pakhat ziah ngawt kha a rem tlat lo a ni. Kan thawh khawm ngei kha dah kan duh tlat.

He kan document-a kan thil ziah zawng zawngte hi TRIO chhungkaw member zawng zawngten on screen-a an en ve theih loh avangin a hard copy kan siam a, a hranpa ngata inhmu khawmin kan chhiar chhuak ngat a ni.  Kan chhiar chhuah zan chuan nui zen zen lo Dr-a te ang te pawh rawmawla hmai hup meuhvin an nui ve a nih kha. Kan la ngai dawn mang e khua reiah!

Kan hun kal tawh chanchin kan ziah hian thu dik, thil thleng ngei chanchin kan ziak a, mahse a tingaihnawm tur leh a hlimawm zâwnga chhiar theih turin fiamthu tawngkam eng engemawin kan cheibawl belh a, hei hian thu tak a hliah chuang lo va, a tingaihnawm zâwk turah kan ngai a ni. Thil thleng ngei behchhana zeldin thu kan bawl fiam zuina tawngkam zawng zawngte hi uchuak deuh anga lang lai tam tak a awm thei a, mahse hei hi chu question kher loh tur chiah kan ngai. "Chutiang a ni lo reng reng, phuah chawp belh a nih chu" ti zâwnga thu lâk kan remti ta lo a ni.

Franz